Ναός της Δήμητρας

Κοντά στο χωριό Σαγκρί, 10 χλμ. από τη Χώρα της Νάξου, βρίσκεται ο ιερός ναός της Δήμητρας. Αυτός ο υπέροχος ναός έχει κατασκευαστεί αποκλειστικά από άριστης ποιότητας μάρμαρο Νάξου και χρονολογείται από τον 6ο αιώνα π.Χ.

Καθώς η Δήμητρα ήταν η Ολύμπιη θεά της γεωργίας, της συγκομιδής και της γονιμότητας, οι άνθρωποι έχτισαν ναούς αφιερωμένους σε αυτήν σε εύφορες εκτάσεις, όπως αυτή του Σανγκρί.

Η άνοδος

Οι ανασκαφές έχουν οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι η περιοχή εξυπηρετούσε θρησκευτικούς σκοπούς από την ύστερη μυκηναϊκή εποχή. Εκείνη την εποχή, οι χώροι λατρείας ήταν υπαίθριοι.
Ο ναός της Δήμητρας στη σημερινή του μορφή χτίστηκε γύρω στο 530-520 π.Χ., σε δωρικό αρχιτεκτονικό ρυθμό που επηρέασε αργότερα τον Παρθενώνα των Αθηνών. Είναι μεγάλης αρχαιολογικής σημασίας και μερικά από τα καλύτερα διατηρημένα τμήματα του έχουν βοηθήσει τους ειδικούς να κατανοήσουν καλύτερα την αρχιτεκτονική εκείνης της περιόδου.

Η κατασκευή του έγινε υπό την κυριαρχία του Λύγδαμη, τυράννου της Νάξου. Ο Λύγδαμης είχε σχεδιάσει να δημιουργήσει μερικά από τα πιο εντυπωσιακά μνημεία της Ελλάδας στη Νάξο, συμπεριλαμβανομένου του Ναού της Δήμητρας και της Πορτάρας, που υποτίθεται ότι θα ήταν μέρος ενός μεγάλου ναού αφιερωμένου στον Απόλλωνα που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.

Η πτώση

Η δημοτικότητα του ναού άρχισε να μειώνεται μετά τον 3ο αιώνα π.Χ. Όταν κυριάρχησε ο Χριστιανισμός, ο ναός της Δήμητρας μετατράπηκε σε χριστιανική βασιλικήκαι στο κέντρο του χτίστηκε μια μικρή εκκλησία. Το παρεκκλήσι ήταν αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη, με μάρμαρο από τον αρχαίο ναό που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή του. Ευτυχώς, έγιναν μόνο κάποιες μικρές τροποποιήσεις στο μνημείο.

Η εκκλησία πιθανότατα καταστράφηκε τον 6ο αιώνα μ.Χ. μετά από αραβική εισβολή, αν και υπάρχουν κάποια απομεινάρια. Ξαναχτίστηκε το 1977 σε διαφορετική τοποθεσία, στα νότια.

Η αποκατάσταση

Τα ερείπια του αρχαίου ναού της Δήμητρας ανακαλύφθηκαν από τον αρχαιολόγο Νικόλαο Κοντολέων το 1949. Οι ανασκαφές διήρκεσαν από το 1976 έως το 1995. Θραύσματα του ναού ανασύρθηκαν από όλη την περιοχή, αν και πολλά είχαν λεηλατηθεί.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, μια ομάδα Γερμανών αρχαιολόγων αποκατέστησε εν μέρει τον ναό για να αναβιώσει την αρχαία του δόξα.

Σήμερα, ο Ναός της Δήμητρας είναι ένας από τους ωραιότερους αρχαιοελληνικούς ναούς, σε ένα γραφικό περιβάλλον στην περιοχή του Σαγκρί.
Αυθεντικά μέρη του ναού που δεν χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διαδικασία της αποκατάστασης στεγάζονται σε ένα μικρό μουσείο κοντά στον αρχαιολογικό χώρο που είναι ανοιχτό για το κοινό.
Το μουσείο είναι ανοιχτό καθημερινά εκτός Τρίτης από τις 08:30 έως τις 15:30.
Η είσοδος στον υπαίθριο αρχαιολογικό χώρο είναι δωρεάν.